255 STK ve 8 eğitimciden ‘müfredat’ açıklaması: Bunlar dikkate alınmalı

Haber7

Milli Eğitim Bakanlığı, 26 Nisan Cuma günü yeni müfredat taslağını açıklayarak kamuoyunun bilgisine sundu. Görüş ve önerilerin bildirildiği müfredat taslağına ilişkin 255 sivil toplum kuruluşu ile 8 uzman eğitimci ve akademisyen değerlendirme raporu yayımladı.

Yeni müfredatın milli ve manevi değerlerle güçlü bir şekilde donatılması gerektiğini belirten eğitimciler, müfredatın genel anlamda olumlu bulduğunu kaydederek müfredatın daha da geliştirilmesi yönünde fikir beyan etti.

“Müfredatın temel aldığı insan modeli, programların ortak ögesi olarak belirlenen değerlerin tüm programlar nezdinde esas alınması; değer modelinin programlar bazında değişiklik göstermekle birlikte bazı programlara başarılı bir şekilde yansıtılması; programların bütüncül bir yapıda ve beceri temelli ele alınmış olması olumlu gelişmelerdir.” denilen raporda şu öneri, tespit ve değerlendirmeler yer aldı:

Her çalışmada geliştirilebilir yönler olduğu gibi bu çalışmada da kullanılan dil ile muhtevanın milli ve manevi değerlere uygunluğu ile programın değerlerle güçlendirilmesi hususlarında; aşağıda belirtilen maddeler dikkate alınmalıdır;

Müfredat dili, kadim irfan ve kültürel değerlerimizi yansıtmalı, değerlerimize aykırı ifadelerden kaçınılmalıdır. Program boyunca kullanılan kavramların, inanç açısından sorun teşkil etmemesine dikkat edilmelidir. Mesela programda kullanılan “yaratıcı/yaratıcılık” (Ör: Fen Bilimleri s.20, 45, 49, 52; Sosyal Bilgiler s 26, 56, 103; Hayat Bilgisi s. 33, 57; İnkılap Tarihi s. 15, 20; Okul öncesi, s. 22, 95) kelimesindeki yaratma kavramının gözden geçirilmesi ve geçtiği yerdeki anlamına bağlı olarak üretkenlik, keşfedicilik, özgün ve ilham verici, kolaylaştırıcı benzeri kavramlarla ifade edilmesi yerinde olacaktır. Bu örnekler diğer programlarda da artırılabilir. Din Kültürü programında bu kavramın hem Yaratıcıya hem de insana atfedilmesinin meydana getirdiği kafa karışıklığı DKAB programında (s.77) daha net görülebilir.

Programda yer alan bazı ibareler ve görüşler, inanca aykırı düşmektedir. Sosyal Bilgiler programının “Bu görsellerden hangilerinin doğada kendiliğinden var olan varlıklar olduğunu belirlemeleri istenir.” (S. 20). Öğretme – öğrenme yaşantılarında geçen kendiliğinden var olma ibaresi, mevcudatın yaratıcı ile olan bağını keserek mevcudatı tesadüfe havale eden açıklamalardır. Bu boyutuyla bu ifade “insan eliyle üretilmemiş doğadaki varlıklar” veya benzeri ifadeler ile sunulabilir.

Programda yer alan kimi ifadeler, kâinatta tesadüfiliği, kendiliğinden oluşumu veya doğa tarafından yaratılmış gibi bir algı oluşturmaktadır. Bu noktada özellikle Fizik, Kimya, Biyoloji ve Fen Bilimleri derslerinde canlılarda görülen mükemmelliğin tesadüfen oluşamayacağı, bu mükemmelliğin bir sanatkârı olduğu nazara verilmelidir. Öğrencilerin sanatı gördüğü gibi sanatkârı da görmesi sağlanmalıdır. Her ne kadar evrim kavramı programda olmasa da Biyoloji ve Fen Bilimleri genel manada evrimci, seküler bakış açısıyla yazılmıştır. Bu dil yerine milli ve bilimsel dilin kullanılması anlam ve kazanım açısından daha doğru olacaktır.

Okul öncesi müfredat programında Tarih şeridinde sıradan birçok olayı almışken, (önemli gün ve haftalar) Çanakkale Zaferi ve İstiklal Marşı’nın kabulünü almamıştır. Çanakkale Zaferi ve İstiklal Marşı programa eklenmelidir. Ayrıca tüm programda olduğu gibi Mustafa Kemal Atatürk çok fazla işlenmesine rağmen diğer devlet yöneticilerimiz yeterli oranda işlenmemiştir.

Programlarda konu alanına bağlı olarak verilen bazı öğrenme çıktıları, inanca aykırı düşmektedir. Felsefe dersi programında yer alan “Öğrencilerin Tanrı’nın varlığına ilişkin görüşlerle (teizm, deizm, panteizm, ateizm, pananteizm) Tanrı’nın varlığının kanıtlanması problemini anlamaları, ilgili düşünce ve argümanları değerlendirmeleri amaçlanır.” (S. 38. ) cümlesindeki “Tanrı’nın varlığının kanıtlanması problemi”, Allah’ın varlığının kanıtlanmasının bir problem olarak işlenmesini akla getirmektedir. Zihinlere şüphe yerleştirecek olan bu ifadeler anlaşılır şekilde yeniden düzenlenmelidir. Diğer yandan Allah’ın varlığını ispatlayan görüşler de programa konulmalıdır. Eğer konulmayacaksa ateizm gibi inançsızlığı ifade eden görüşler de programa alınmamalıdır. Felsefe programında Varlık Felsefesi açıklanırken (S. 20- 21) bahsedilen felsefi görüşlere Yaratılış görüşü de eklenmelidir.

Yine Felsefe programında Din Felsefesi öğrenme alanında Tanrı ibaresi sıklıkla kullanılmaktadır. Uygun yerlerde inancımıza uygun olarak Allah isminin de geçmesi gerekmektedir.

Bazı programlarda, konunun gidişatına uygun olan ancak anahtar kavramlarda yer verilmeyen kelimeler eklenmelidir. Mesela Sosyal Bilgiler (s.73) SB6.3.2 a) İslam medeniyetinin insanlığın ortak mirasına katkılarını belirler.” Öğrenme çıktısına anahtar kavramlara “Hz. Muhammed” eklenebilir.

Aynı şekilde Temel Dini Bilgiler programında Hz. Peygamber ifadeleri yer almakta ancak isim olarak Peygamberimiz Hz. Muhammed (SAV) olarak zikredilmesi de sağlanmalıdır.

Programlar bazında kültürümüze mal olmuş önemli şahsiyetlere önceki programlarda olduğu gibi bu programlarda da yer verilmiş olması (Ör. Hayat Bilgisi 2 s. 57 – Ali Kuşçu, Uluğ Bey, El-Cezeri, Jale İnan, Vecihi Hürkuş, Afet İnan, Engin Arık, Fuat Sezgin, Cahit Arf, Aziz Sancar, Halil İnalcık; Fen Bilimleri s. 203 – Aziz Sancar; Biyoloji s. 84 – Aziz Sancar; Coğrafya s.16; Tarih s. 34) önemli bir adımdır. Ancak bazı derslerde bilim insanlarının isim olarak zikredilmediği (Sosyal Bilgiler s. 39) veya tüm sınıf düzeylerinde yer almadığı görülmektedir. Öğrencilerin zihinsel, bedensel, ruhsal ve duygusal gelişimlerinin dengeli bir şekilde desteklenmesi ve şahsiyet kazandırılması için tarihimizdeki büyük şahsiyetler ve hadiseler, öğrencide aidiyet duygusunu uyandıracak şekilde verilmelidir. Değerlerin yaşantıya aktarılabilmesi için maddi manevi kültürümüzün ve tarihimizdeki büyük şahsiyetlerin değer yaşantısına olumlu etkisinden mutlaka faydalanılmalıdır. Özellikle okul öncesi ve ilköğretimin ilk sınıflarına yayılacak şekilde örnek şahsiyetlerin hayatlarına, başarılarına ve kültürümüze yaptıkları katkılarına daha çok yer verilmelidir. Böylece “tarihi ve ecdadı ile iftihar eden nesil” yetiştirme gayesine ulaşmaya katkı sağlanmış olur.

Bu bağlamda, bilim ve teknolojik kalkınmanın sadece batıya ait olmadığı ifade edilerek milli kalkınmanın milli ve manevi değerlere bağlı olarak da gelişebileceği vurgulanmalıdır. Tarih boyunca İslam medeniyeti, bilime, sanata ve ahlaka önemli katkılar yapmıştır. Bu manayı teyit eden Tarih dersi programı, TAR.9.3.4. öğrenme çıktısına “İslam’ın Altın Çağı” kabul edilen dönem ile ilgili öğrenme çıktısı eklenebilir.

Zenginleştirme ve Destekleme alt başlıklarında yer alan farklılıklara saygı ibarelerinde ne tür farklılıkların kabul edilebileceği hususunda sınırlar çizilmelidir.

Programların değerler ile ilişkilendirilmesi genel anlamda başarılı olmakla beraber bazı dersler bazında bu ilişkilendirmenin yetersiz kaldığı ve/veya geliştirilmesi gerektiği görülmektedir. Örnek olarak Sosyal Bilgiler programında S19 SB4.2 son paragrafta afet dönemi dayanışmayı açıklarken D16.2.4 “Ülkede yaşanan olağanüstü durumlarda (salgın, doğal afet vb.) yardımlaşma ve dayanışma faaliyetlerine katılır.” ile mutlaka ilişkilendirilmelidir. Yine aynı şekilde SB.5.2.4; SB.5.3.1; D19.3 (ülke varlıklarına sahip çıkmak), SB.5.4.2; D1.2; D1.4 (Adalet), D14.2 (Saygı), SB.5.5.1; D18.3 (Temizlik), D5.4 (Duyarlılık) ile ilişkilendirilebilir. Bu örnekler her program bazında detaylandırılabilir. Bazı derslerde sadece değere atıf varken bazı değerlerde değerin en uygun alt bileşenlerine atıfta bulunulmuştur. Doğru olanın ikinci yaklaşım olduğu söylenebilir.

Sonuç genel anlamda ortak metinde ön plana çıkarılan milli ve manevi değerlerin diğer müfredat programlarında yeterli ve istendik şekilde işlenmediği görülmüş olup, bu değerlerin bütün müfredat programlarına işlenmesi gerekmektedir.

RAPORU HAZIRLAYANLAR:

Prof. Dr. Cihat Yaşaroğlu

Prof. Dr. Halim Ulaş

Prof. Dr. Selahattin Çelebi

Doç. Dr. Ahmet Kavlak

Doç. Dr. Kasım Takım

Dr. Mehmet Yaşar

Eğitimci Yazar Adnan Kalkan

Eğitimci Yazar Ali Erkan Kavaklı

DESTEKLEYEN SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI

Açık Kapı Çevre Eğitim ve Kültür Derneği

Adalet Platformu

Adana Faslı Bahar Sosyal Yardımlaşma Eğitim Kültür ve Sanat Derneği

Adana Genç Gönüllüler Derneği

Adıyaman Kültür ve İlim Vakfı

Afyon İlim ve Araştırma Vakfı

Ağrı Kültür ve Eğitim Vakfı

Ahlat Nur İlim Eğitim ve Kültür Vakfı

AKÇED-Malatya Gucdüvani Ahlak Kültür ve Çevre Derneği

Akdeniz Kültür ve Eğitim Vakfı

AKEV -Aydın Kültür Eğitim Vakfı

Aksaray Somuncubaba Kültür ve Eğitim Vakfı

Aksaray Uhuvvet Vakfı

AKULDER -Akdeniz Uluslararası Öğrenci Derneği

AKVA -Akdeniz Eğitim ve Kültür Vakfı

Alaca Hizmet Vakfı

Amasya Sultan Bayezid Kültür Vakfı

Anadolu Tevhid Vakfı

Anahtar Sosyal Yardımlaşma ve Kültür Derneği

ANÇED – Anadolu Çevre Eğitim Kültür Dayanışma Derneği 

ANESİAD Malatya Şubesi

Ankara Hamiyet ve İrfan Vakfı

Ankara Kültür ve Eğitim Vakfı

ANSED – Antalya İl Eğitim Gençlik Spor Kültür ve Dayanışma Derneği

ASDER – Adaleti Savunanlar Derneği Antalya Temsilciliği

ASDER – Adaleti Savunanlar Derneği

ASSAM-Adaleti Savunanlar Stratejik Araştırmalar Merkezi Derneği

Atik Spor Kulübü

Bahar İlim Kültür ve Eğitim Vakfı

Bandırma 17 Eylül Kültür ve Eğitim Vakfı

Bartın Eğitim Vakfı

Battalgazi İmam Hatip Liseleri Mezunları Ve Sevenleri Derneği

Bayburt Hizmet ve Eğitim Vakfı

Beyan Eğitim Kültür İlim Vakfı

Bingöl İlim ve Kültür Vakfı

Birlik Haber-Sen Malatya Temsilciliği 

Birlik Vakfı

Birlik Vakfı Malatya Şubesi

Biruni Gençlik Merkezi ve Dayanışma Derneği

Bitlis Bediüzzaman Said Nursi Kültür ve Eğitim Vakfı

Boğaziçi Eğitim ve Kültür Derneği

Boğaziçi Vakfı

Bolu- Abant Eğitim Vakfı

Boluder

Büro Bir Sen

Büyük Aile Platformu Adana

Celal Tetiker Şefkat Vakfı

Çağdaş Düşünce Araştırma Derneği

Çankırı İlim Kültür Eğitim Vakfı

Çoruh Kültür Eğitim ve Sosyal Yardım Vakfı

Çöşnük Eğitim Derneği

Çukurova İlim Vakfı

Çukurova Öğretmenler Derneği

Değişim Eğitim Kültür Derneği

Demirci Kültür ve Eğitim Vakfı

Dersaadet Kültür ve Eğitim Vakfı

Deva Bir Sen

Diyanet-Sen Malatya Şubesi

Diyarbakır Aile Eğitim ve Kültür Derneği 

Dünya Çocuk Hakları Derneği

Düzce Çınar Eğitim Vakfı

Eddai Vakfı- Eğitim Day. Düşünce Araş. İlim Vak.

Eğitim-Bir Sen Antalya Şubesi 

Eğitim-Bir-Sen Malatya 1 No’lu Şube

Eğitime Destek Platformu

Eksen Der Malatya 

Elazığ Hizmet Vakfı

Elbistan Kültür ve Eğitim Vakfı

Eldenele Derneği

⁠Elmas Divit Derneği Malatya 

Emekli Bir Sen

Emir Sultan Eğitim ve Yardımlaşma Vakfı

Enerji Bir-Sen Malatya Temsilciliği 

ENSAR Antalya Şubesi

Ensar Vakfı Malatya Şubesi

Erdemli Gençlik Derneği

Erzincan Gündüzalp Kültür ve Eğitim Vakfı

Erzurum Kültür ve Eğitim Vakfı

Eskişehir Osman Gazi Kültür ve Eğitim Vakfı

Evrensel Hafızlar Derneği Malatya Şubesi

Ezan Platformu

Fahri Kığılı Vakfı

Gazipaşa Çınar Derneği

Gedik Eğitim Derneği 

Gediz Eğitim ve Kültür Vakfı

Genç Osman Vakfı

Gençkuşak Spor Kulübü

GEREDER

Giresun İlim Kültür ve Eğitim Vakfı

Günyüzü Eğitim Kültür Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği 

Habibi Neccar Kültür ve Eğitim Vakfı

HAKBİRSEN

Hakkâri Kültür ve Eğitim Vakfı

HAKBİR

Haliliye Kültür ve İlim Vakfı

Hamidiye Kültür ve Eğitim Vakfı

Hanımın Çiftliği Eğitim Derneği

HASEV-Hazreti Süleyman Eğitim Vakfı

Hasırcılar Kültür Derneği 

Hatunsuyu Eğitim Derneği

⁠Hayrat İnsani Yardım Derneği

⁠Hayrât Vakfı 

Hilaliye Eğitim Vakfı

Horata Eğitim Ve Kültür Derneği

Huzur Vakfı

Isparta Kültür ve Eğitim Vakfı

Isparta Mekke Eğitim Vakfı

 İdeal Eğitim Derneği 

İDEV

İHH Antalya Şubesi 

İHH Arama Kurtarma Derneği

İHLASDER

İKEV-Kültür Eğitim Çevre ve Sağlık Vakfı

İlim- Hizmet ve Yardımlaşma Vakfı

İlim Yayma Cemiyeti

İlim Yayma Cemiyeti Antalya Şubesi

İlim Yayma Cemiyeti-Malatya Şubesi

İMH

İMH – İnsan ve Medeniyet hareketi Antalya Şubesi

İMH Demre

İMKANDER

İnanç Hürriyeti Derneği

İnegöl Şura Vakfı

İnsan Onuru Eğitim Derneği

İsdav-İstanbul Stratejik Düşünce Ve Araştırmalar Vakfı

İskenderun Kültür ve Eğitim Vakfı

İslam Birliği Vakfı

İslam Dayanışma Cemiyeti

İslam Medeniyeti Vakfı

İslamköy H. Hüseyin Ergünal Kültür Eğitim Vakfı

İstanbul Düşünce Enstitüsü

İYAK -İnsani Yardım Arama Kurtarma Derneği 

İyilik İnsan Hakları Derneği 

İZEV-İzmir Eğitim ve Hizmet Vakfı

Kafkas Halkları Derneği

Kafkas İlim ve Eğitim Vakfı

Karabük Hizmet ve Eğitim Vakfı

KARDOSTDER – Kumluca Kardeşlik Ve Dostluk Derneği

Karesi Vakfı

Kastamonu Bedii Eğitim Kültür Vakfı

Kelkit Kültür Eğitim Vakfı

Kereb-i Gazi Kültür Eğitim Vakfı

Kıbrıs İlim Kültür ve Hizmet Vakfı

Kırıkhan Kültür Eğitim ve Sanat Vakfı

Kırıkkale Fatih Vakfı

Kırıkkale İlim Marifet Ahlak Vakfı

Kırşehir Aşıkpaşa İlim ve Kültür Vakfı

Kocaeli Kültür ve Eğitim Vakfı

Kur’an’ı Anlama Platformu

Kurtuluş Kuranda Cemiyeti

Kutup Yıldızı

Kültür Araştırma Dayanışma Eğitim Vakfı

Kültür Memur-Sen Malatya Temsilciliği

Kütahya Anadolu İlim ve Araştırma Vakfı

LİMANDER

Malatya Bağımlılıkla  Sivil Mücadele Derneği

Malatya Dini ve Milli Hizmetler Vakfı

Malatya İHH İnsani Yardım Derneği

Malatya İlim ve İrfan Vakfı

Malatya İlim Yayma Cemiyeti, İnönü Üniversitesi Bilgef Öğrenci Topluluğu

Malatya Niyazi-i Mısri Kültür Vakfı

Malatya Öncü Spor Kulübü

Malatya Önder İmam Hatipliler Derneği

Malatya Sıla Bilgi Kültür Dayanışma Derneği

Malatya Toplum Gönülleri Birliği 

MANAVGAT MANAD – Manavgat Aile Derneği 

Manisa Saruhan Bey İlim Kültür ve Eğitim Vakfı

Mardin Hidayet İlim ve Kültür Vakfı

Mazlum-Der Malatya Şubesi

Mekteb Eğitim ve Kültür Derneği

Mersin İlim ve Kültür Vakfı

Merzifon Eğitim Kültür Vakfı

MESK-Memur Ve Emekli Sendikaları Konfederasyonu

METİD-Mezopotamya Engel Tanımayan İnsanlar Derneği

Milas Eğitim Vakfı

⁠Milli Türk Talebe Birliği Malatya

MİM- Millii İrade Muhafızları

Misk-Der – Malatya İlim Sanat ve Kültür Derneği

Muğla Kültür Eğitim Vakfı

Muş Kültür Eğitim Çevre ve Sağlık Vakfı

Müftü Ahmet Hulusi Efendi Kültür ve Eğitim Sağlık Vakfı

NAKEV-Nazilli Kültür ve Eğitim Vakfı

Nevşehir İlim Kültür Vakfı

Niğde Eğitim Vakfı

Nizip İlim ve Hizmet Vakfı

Nur-u Osmaniye İlim Vakfı

Oltu Suffa Eğitim Vakfı

Önder Gerede İHL Derneği

Özbekler Birliği Derneği

Peygamber Sevdalıları Platformu

Rabia Eğitim Kültür Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği 

Rize İsar Eğitim ve Kültür Vakfı

Ruba Vakfı

Rumeli Anadolu ve Balkanlar İlim ve Eğitim Vakfı

Sağlık-Sen Malatya Şubesi

Sakarya Kültür ve Eğitim Vakfı

SAKEV-Samsun Araştırma Kültür Eğitim Vakfı

SEBİLAY Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Alanya

SEDE-Seçtiklerini Denetle Derneği

Semerkand vakfı Malatya Şubesi 

Sena Sosyal Yardımlaşma Derneği Alanya

Serder -Serik Eğitim Kültür Dernegi

Serhat Kültür Eğitim Vakfı

Serik İMH

Seyyid Burhaneddin İlim Vakfı

Seyyid Onbaşı Kültür Eğitim Vakfı

Siirt Eğitim ve Kültür Vakfı

Simav Fatih Vakfı

Sorgun Anadolu Kültür ve Eğitim Vakfı

Söke Eğitim ve Bilim Vakfı

Suffa Vakfı

Şanlıurfa Çölyak Eğitim Kültür Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği

Şanlıurfa Sivil Toplum Kuruluşları insani yardım Derneği

Şems İlim Araştırma Vakfı -Konya

Şura İlim ve Kültür Vakfı

Talha -Zübeyir Eğitim ve Kültür Vakfı

Tarsus Kültür ve Eğitim Vakfı

Taşem Der-Taştepe Ve Şehit Fevzi Mahalleleri Sosyal Kültür Eğitim Der.

Tatar Spor Kulubü

Tatarlar Birliği Derneği

Tatvan Kültür ve Eğitim Vakfı

TDV Darende Şubesi

Tecde Eğitim ve Kültür Derneği

TGTV-Türkiye Gönüllü Teşeküller Vakfı

TİMAV -Türkiye İmam Hatipliler Vakfı Malatya Şubesi

TİYEMDER

Toç Bir-Sen Malatya Temsilciliği

Tokat İlim Sanat ve Araştırma Vakfı

TOKİ Evleri Eğitim Derneği

Topsöğüt Eğitim Kültür ve Yardımlaşma Derneği

Trabzon Eğitim ve Kültür Vakfı

TUKEV-Turhal Kültür Eğitim Vakfı

⁠TÜGVA Malatya 

Türkistan Birliği Derneği

Türkiye Aile Birliği 

Türkiye Aile Meclisi

Türkiye İlahiyat ve Yüksek İslam Enstitüsü Derneği

Türkiye STK Birliği

UKED-Uşak Kültür Eğitim Derneği

Umran Vakfı

Ümit Vakfı – Sivas

Vahdet Vakfı Antalya Şubesi

Van İlim ve Kültür Vakfı

Veysel Karani Kültür İlim ve Eğitim Vakfı

Yalova Şura Vakfı

Yedi Hilal Adana

Yedi Hilal Derneği Malatya Temsilciliği 

Yenilikçi Sürdürülebilir Kalkınma Derneği

Yeryüzü Vakfı Antalya

Yeşeren Umutlar Eğitim Derneği

Yeşilyurt Eğitim Kültür Derneği

Yetimce-Yetim Hakları Derneği

Yozgat Hizmet Vakfı

YURTDER

Zonguldak Karaelmas Eğitim ve Kültür Vakfı